Ehliyet ve Araba Kiralamak
EHLİYET
İngiltere'ye giden Türk Vatandaşları, ilk 12 ay süresince Türk ehliyeti ile İngiltere'de otomobil kullanabilir. Ancak 12 aydan sonra Türk ehliyeti geçerli olmayacaktır. Bunun için ilk 12 aylık süresi içinde İngiliz ehliyeti almak zorundalar. İlk 12 ay içinde İngiliz ehliyeti alamayanlara geçici öğrenci ehliyeti verilir ve sınavı geçene kadar yanlarında ancak ehliyeti olan bir kimse varken araba kullanabilirler.
İngiltere'de otomobil kullanma yaşı en erken 17'dir. Motorsiklet kullanma yaşı ise 16'dır.
İngiliz ehliyetine başvuru işlemleri şu şekildedir:
1- Öncelikle, en yakın bir postaneye gidip "Provisional Driving Licence: Geçici Sürücü ehliyeti" D1 formu doldurun. Form üzerindeki açıklamalara uygun bir şekilde form doldurulmalıdır.
2- Formu, İngiltere'de yasal kalışınızı belgeleyen Home Office Polis Kayıt Belgesi, arkası açık renkli, gözlüksüz ve temiz bir resim, 30 Sterlin başvuru ücreti ile birlikte DVLA'a postalayın. Resminizin arkasına adınızı doğum tarihinizi yazmayı unutmayın.
3- Bu belgeleri gönderdikten 3 hafta sonra geçici ehliyetiniz adresinize postalanacaktır.
Geçici ehliyet ile İngiltere'de yanınızda tam ehliyetli biri varken araba kullanabilirsiniz. Ayrıca kullandığınız arabanın ön ve arkasına rahat görünür şekilde "L" Learner: Öğrenci yazısı asmalısınız. Ancak Türk ehliyetiniz varsa ve İngiltere'deki ilk 12 ayınızda iseniz yanınızda ehliyeti birinin olmasına ve L harf plakası asmanıza gerek yoktur. Türk ehliyetiniz ile İngilltere'de tam ehliyetli biri gibi ilk 12 ay araba kullanabilirsiniz.
Türkiye'den yüzmilyonlarca lira verip Uluslararası sürücü belgesi almayın. Paranız cebinizde kalsın. Türk ehliyetiniz İngilizce bilgileri içerdiği için buna gerek yok.
Geçici sürücü belgesi olan kişiler, ehliyet sınavında başarılı oldukları takdirde tam sürücü belgesi almaya hak kazanırlar. İngiltere'de ehliyet sınavı 2 aşamada gerçekleşir. Birinci aşama yazılı ve teorik aşamadır ve 1 saat sürer. İkinci aşama otomobil kullanmanızın test edildiği aşamadır ve en az 40 dakika sürer. 2 aşama Türkiye'de birkaç dakika sürmekte, bazen hatır işiyle hiç sınav yapılmadan ehliyet verilmektedir. Ancak İngiltere'de ciddi ciddi bir sınav söz konusudur. Bir kez kaldırama tekerlek değmesi veya ciddi bir hata anında elenmenize neden olur. Sınavda her tür sürüş tekniğini denemeniz istenecektir. Geri geri park etme, aynı yolda 2 manevrada geri dönme, döner kavşaklarda hatasız geçme, araç sollama, ışıklara uyma ve dikkat gibi bir çok konuda test uygulamalı edilirsiniz.
Türkiye'nin usta sürücüleri bile bu testlerde birkaç kez girerek başarabilmektedir.
Trafikte her an bir trafik polisi sizden ehliyetinizi göstermenizi isteyebilir. Araba kullanırken yanınızda ehliyet, oto ruhsatı, sigorta ve Motor Muayane Belgesi (MOT) veya başka hiçbir şey taşımanız gerekmez. O an bu belgeler yanınızda yoksa memur, kaydınızı alır ve 7 gün içersinde oturduğunuz yerin polis karakoluna giderek ehliyetinizi göstermeniz gerekir.
İngiltere'de sürücüler çok ağır cezalar verilmektedir. Neredeyse ocağı söndürülmekte dersek az olmaz. Örneğin 3 yıl içinde 4 kez hız limitini aşan veya 3 kez kırmızı ışıkta geçen birinin ehliyetine hemen el konulur. Ehliyetsiz olmadan otomobil kullananlar veya trafikten men edildiği halde trafiğe çıkanlar ciddi cezalara çarptırılırlar. Trafik suçlarının büyük bir çoğunluğu trafik siciline işlenir ve ehliyetinize eksi puan olarak ilave edilir. Belirli suçlar için belirli ceza puanları vardır. Örneğin hız limitini aşmanın cezası 3 puandır. Puanların yanında para cezası da söz konusudur. Para cezalarını ödemeyi geciktirdiğiniz takdirde yüklü faizler işleyecektir. Hafif suçlar için puan ceza sistemi işlerken, ağır suçlar için sanık mahkemeye çıkartılır.
Üç senede 12 ceza puanı toplayan kişiler, trafikten en az altı ay men edilirler. Trafikten altı aylığına men edilmiş bir kimse, ikinci bir kez trafikten men edilme cezasına çarptırılırsa bu sefer süre bir yıla uzatılacaktır. Üçüncü bir kez ceza alırsa iki sene trafikten men edilir. İçkili araba kullanmanın ise puan cezası yoktur. Derhal ehliyetinize el konulup, mahkemeye çıkarılırsınız. Mahkemede ağır para cezası almanız söz konusudur. İçkili iken yaralama ve kaza durumlarında hapis cezası ile sonuçlanır ve en az 3 yıl hapiste kalabilirsiniz.
Ehliyetine el konulup, trafikten men edilmiş bir kimse cezalı olduğu halde trafiğe çıkarsa yakalandığı takdirde aracına el konulup, hapis cezasına çarptırılır.
Ehliyetinize işlenmiş suçlar belli bir süreden sonra ehliyetinizden silinir. Ufak tefek suçlar 3 sene sonra silinirken, içkili araba kullanma ancak 11 sene sonra silinebilir. Ehliyetine el konmuş kimselerin ceza süreleri sona erdiğinde D1 formunu doldurarak yeni bir ehliyet için başvurabilirler.
ARABA KİRALAMAK
İngiltere'de hizmet veren dört adet uluslararası ( Avis, Budget, Europcar, Hertz ) ve çok sayıda ulusal ( British Car Rental, Godfrey Davis, Kenning Car Rental, Practical, Swan International ) araba kiralama şirketi vardır. Tüm bu şirketlerin İngiltere'nin şehirlerinde ve kasabalarında şubeleri olup, bazılarının havaalanları ve tren istasyonlarında da büroları hizmet vermektedir. Hizmetler çeşitlidir. Örneğin one-way-hire hizmeti ile bir şubeden kiraladığınız aracı, ülkenin herhangi bir yerindeki şubeye teslim edebilirsiniz. ( Bu biraz daha pahalıdır.) Ulusal bir kiralama şirketi ile anlaştıysanız, size şehiriçi ücret mi yoksa şehirlerarası ücret mi uyguladıklarına dikkat edin. Şehiriçi ücret elbette ki daha ucuzdur. Şehirlerarası ücret genelde havaalanlarından ve tren istasyonlarından kiralanan araçlara uygulanır. Kira ücretine hangi hizmetlerin dahil olduğunu sormayı unutmayın.
İngiltere'de yukarıda saydığımız büyük firmaların yanısıra bazı otoparklar ve yerel araba kiralama şirketlerinden de araba kiralayabilirsiniz. Üstelik bunlar çok daha ekonomiktir. Bu otoparkların ve yerel şirketlerin adreslerini ve telefonlarını telefon rehberinizden bulabilirsiniz. Araba kiralama sektöründe sıkı bir rekabet söz konusudur. Bu nedenle piyasayı iyi araştırdığınız takdirde hesaplı şirketler bulabilirsiniz. Ancak ucuz olsun derken, külüstür bir araba kiralarsanız hem can güvenliğinizi tehlikeye atmış olursunuz hem de kaza yaparsanız tüm masrafları siz ödemek durumunda kalırsınız. O zaman astarı yüzünden pahalıya gelmiş olur. Özellikle turistik yerlerde ucuz ama dökülen arabalar kiralanmaktadır. Muayenesi yaptırılmamış bir araç kiralarsanız ve polis çevirirse tüm cezayı siz ödersiniz.
Tüm ulusal kiralama şirketleri fly-drive hizmeti sunmaktadır. Fly-drive hizmeti ile bir telefonla uçaktan indiğiniz anda sizi karşılayacak bir araba kiralayabilirsiniz. Benzeri hizmetler tren ve diğer ulaşım araçları için de verilmektedir. Hertz en pahalı fly-drive hizmetti veren şirkettir. Kiralama süresi ne kadar uzun olursa ücretler o kadar ucuz olmaktadır. Kiraladığınız aracın tüm benzin, hasar,sigorta, kaza masrafları ve üçüncü şahsa verilen tüm zararlar size aittir. Ücretlere KDV dahildir. Araba kiralama şirketinden izin alınmadan aracın İngiltere dışına çıkarılmaması gerekir. Şirketten izin alındıktan ve green card ( uluslararası otomobil sigortası ) yaptırıldıktan sonra araç ingiltere dışına çıkarılabilir.
Araba kiralama şirketleri; çocuk koltuğu, araç telefonu, portbagaj gibi ekstra aksesuarlar için ekstra ücret talep etmektedir Ulusal araba kiralama şirketleri ingiltere'nin otomobil kulüplerinden birine üyedirler, bu nedenle yolda kaldığınızda veya araç arızalandığında otomobil kulübünü arayıp yardım isteyebilirsiniz. Araba kiralama şirketlerinin spor otomobillerden, minibüslere, kamyonetten, 4x4'lere kadar geniş bir ürün yelpazeleri vardır. İster düz vites, ister otomatik vites kiralayabilirsiniz. Sakat ve engelliler için özel olarak tasarlanmış araçlar da kiralanabilir.
İngiltere'de araba kiralayabilmeniz için en az 1 senelik ehliyete sahip olmanız gerekir. Ehliyetinizin yabancı ehliyet veya uluslararası ehliyet olması fark etmez. Ehliyetinizde ceza puanları birikmişse araba kiralama şirketi size hizmet vermeyi reddedebilir. Ehliyetinizin dışında diğer kimlik belgelerinizi de görmek isteyeceklerdir. Araba kiralamak isteyenleri en az 18 veya 23 yaşları arasında olmaları gerekir. 21 yaşının altındakilere ise tüm modelleri kiralamalarına izin verilmez.
Minibüs veya karavan kiralayabilmek için minimum 23-25, maksimum 70-75 yaşları arasında olmanız gerekir. Kredi kartı ile ödemeyenlerden 50-75 sterlin civarında depozito alınır. Garantili çekler kabul edilir. Kredi kartı ile ödeme yaparken dikkatli olun bazen fazladan para çekebilmekteler. Araba kiralama şirketlerine kredi kartı numaranızı vermek boş çek imzalamaktan farksızdır.
Araba şirketleri, dileyen müşterilerin şoför de temin etmektedir. Bu hizmet en çok şehir turu yapmak isteyen turistler tarafından tercih edilir.